Birden fazla siyasi partinin hükümette yer alması anlamına gelen koalisyon, aslında Türkiye siyasetinin yakından bildiği bir rejimdir. Son koalisyon, 57. hükümet olan DSP-MHP-ANAP üçlüsüdür. Seçimlere az bir zaman kala, koalisyon süreci de yeniden merak konusu oldu. Peki, koalisyon nedir? Koalisyon hükümeti nasıl ve hangi şartlarda kurulur?
İç siyasetinde aksiyonun hiç bitmediği ülkelerden birisi de Türkiye Cumhuriyeti.
2015 yılından itibaren tek parti iktidarıyla yönetilen Türkiye, bu zamana kadar ne koalisyonlar gördü geçirdi.
Koalisyon, tek partinin seçimleri kazanamaması ile gündeme gelen bir terimdir. Nadirde olsa seçim öncesi koalisyon da söz konusu olabilir.
Parlamenter sistemdeki çok partili siyaset anlayışı ile oluşan koalisyon hükümetleri, farklı siyasi görüşleri bir arada buluşturur.
Koalisyonun kilit noktası uzlaşmadır. Seçime kadar birbiriyle yarışan partilerin iktidar için el sıkıştığına şahit olunur.
Peki, Koalisyon Hükümeti Nasıl Kurulur?
Ülkemizde bir partinin tek başına hükümeti kurabilmesi için, 550 milletvekilinin yarısından biz fazlası olan 276 vekili bulması gerekiyor. Bu sayıdan az kazanan partilerin güven oyu alması mümkün olmuyor.
Hükümeti kurmak için yeterli oy alamayan bir parti, diğerleriyle iş birliği yaparak koltuk sayısını sağlamayı hedefler.
Meclise girmeye hak kazanan partiler, ortak noktalarda anlaşarak bakanlıkları kendi aralarında paylaşır. Bu şekilde ülkeyi yönetme şekline koalisyon hükümeti denir.
Türkiye’de Şimdiye Dek Kurulan Koalisyon Hükümetleri
1961-1962 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi ve Adalet Partisi Koalisyonu
1962-1963 arasında Cumhuriyet Halk Partisi -Yeni Türkiye Partisi -Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi ve Bağımsızlar Koalisyonu
1963-1965 Cumhuriyet Halk Partisi -Bağımsızlar Koalisyonu
26 Ocak 1974 – 17 Kasım 1974 Cumhuriyet Halk Partisi – Millî Selamet Partisi Koalisyonu
31 Mart 1975- 21 Haziran 1977 Adalet Partisi- Millî Selamet Partisi- Milliyetçi Hareket Partisi- Cumhuriyetçi Güven Partisi Koalisyonu
21 Temmuz 1977- 5 Ocak 1978 Adalet Partisi – Millî Selamet Partisi- – Milliyetçi Hareket Partisi
20 Kasım 1991 – 16 Mayıs 1993 Doğru Yol Partisi- Sosyaldemokrat Halkçı Parti Koalisyonu
25 Haziran 1993 – 5 Ekim 1995 Doğru Yol Partisi- Sosyaldemokrat Halkçı Parti Koalisyonu
30 Ekim 1995 – 6 Mart 1996 Doğru Yol Partisi- Cumhuriyet Halk Partisi Koalisyonu
6 Mart 1996 – 28 Haziran 1996 Anavatan Partisi – Doğru Yol Partisi Koalisyonu
28 Haziran 1996 – 30 Haziran 1997 Refah Partisi – Doğru Yol Partisi Koalisyonu
30 Haziran 1997 – 11 Ocak 1999 Anavatan Partisi – Demokratik Sol Parti – Demokrat Türkiye Partisi Koalisyonu
28 Mayıs 1999 – 18 Kasım 2002 Demokratik Sol Parti -Milliyetçi Hareket Partisi -Anavatan Partisi Koalisyonu
TBMM Koalisyon Hükümetleri Kitapçığı
Koalisyon ile Yönetilen Ülkeler
Avusturya‘da 29 Eylül 2013 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, hükümet Avusturya Sosyal Demokrat Partisi ve Avusturya Halk Partisi iş birliği ile kurulmuştur.
25 Mayıs 2014 tarihinde yapılan seçimler sonrasında, Belçika hükümeti Yeni Flaman İttifakı, Hıristiyan Demokrat Parti ve Reformcu Hareket arasında kurulmuştur
27 Ekim 2014 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, Bulgaristan hükümeti 4 farklı partinin koalisyonu ile kurulabilmiştir.
4 Aralık 2011 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinden sonra, Hırvatistan hükümeti 4 farklı partinin koalisyonu ile meydana gelen Kukuriku Koalisyonu ile oluşturulmuştur.
Çek Cumhuriyeti’nde 26 Ekim 2013 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, Çek Sosyal Demokrat Partisi, ANO 2011 ve Hıristiyan ve Demokratik Birlik arasında bir koalisyona gidilmiştir.
Danimarka, 15 Eylül 2011 tarihinde yapılan seçimlerin neticesinde Sosyal Demokratlar ve Danimarka Sosyal Liberal Partisi koalisyona gitmek zorunda kalmıştır.
Estonya‘da 1 Mart 2015 tarihinde yapılan seçimler sonrasında, Estonya Reform Partisi ve Sosyal Demokrat Parti koalisyon hükümeti kurmuştur.
Finlandiya’da 17 Nisan 2011 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinden sonra, Ulusal Koalisyon Partisi, Sosyal Demokrat Parti, İsveçliler Partisi ve Hıristiyan Demokratlar koalisyon hükümeti kurmuştur.
Almanya‘da 22 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerin ardından, Demokratik Hıristiyan Birliği, Hıristiyan Sosyal Parti ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi koalisyonu çıkmıştır.
Polonya‘da 22 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerin ardından, Demokratik Hıristiyan Birliği, Hıristiyan Sosyal Parti ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi koalisyonu çıkmıştır.
10-24 Haziran 2012 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde, Romanya sandıklarından Sosyal Liberal Birlik, Demokrat Reformcu Parti, Etnik Azınlıklar Partileri ve Muhafazakar Parti koalisyonu çıkmıştır.
19 Eylül 2010 tarihinde sandığa giden İsveç halkı, iki parti arasında bir koalisyon istemiştir. Sandıktan İsveç Sosyal Demokrat Partisi ve Yeşil Parti koalisyonu çıkmıştır.
